Το 2012 αποτελεί μια σημαντική χρονιά για το νησί του Αη Στράτη, αφού συμπληρώνονται 50 χρόνια απο τότε που καταργήθηκε το στρατόπεδο των Πολιτικών Εξορίστων του Αη Στράτη, το τελευταίο στρατόπεδο του εμφυλίου πολέμου.
Ταυτόχρονα στις 27 Σεπτέμβρη συμπληρώνονται 60 χρόνια από τη μέρα που άφησε την τελευταία του πνοή στο νησί ο εξόριστος βουλευτής και Γενικός Γραμματέας του Αγροτικού Κόμματος Κώστας Γαβριηλίδης.
Τέλος, συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από το 1942, τη χρονιά του μαρτυρίου που άφησαν την τελευταία τους πνοή από πείνα 38 εξόριστοι από την δικτατορία του Μεταξά. Πέθαναν έγκλειστοι στο κτήριο που σήμερα στεγάζεται το Μουσείο Δημοκρατίας, αποκλεισμένοι από κάθε πηγή τροφής ύστερα από διαταγή του Διοικητή της αστυνομικής δύναμης του νησιού.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων έχει οριστεί ως εξής:
Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου
20.00': Αναχώρηση από Λαύριο για Αγ. Ευστράτιο
Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου
18.00: Απότιση φόρου τιμής στο μνημείο των πολιτικών εξορίστων που άφησαν την τελευταία τους πνοή στον Αη Στράτη (λόφος Αγίου Μηνά)
Αναφορά στην ιστορία των εξορίστων στον Αη Στράτη
Κατάθεση στεφάνων
19.30: «ΑΗ-ΣΤΡΑΤΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ 40 ΧΡΟΝΩΝ ΜΟΝΙΜΟΣ ΤΟΠΟΣ ΕΞΟΡΙΑΣ»
Εκδήλωση/συζήτηση για την λειτουργία του στρατοπέδου, την οργάνωση της διαβίωσης και την πολιτιστική δημιουργία στο στρατόπεδο των πολιτικών εξορίστων του Αη Στράτη
Στην συζήτηση εκτός από τους επιστημονικούς συνεργάτες του Μουσείου Πολιτικών Εξορίστων Αη Στράτη θα συμμετέχουν παλιοί εξόριστοι.
Η εκδήλωση θα κλείσει με παρουσίαση από το μουσικό-ακουστικό υλικό των συνθέσεων του Ν. Μάργαρη που αποτελεί τμήμα των συλλογών του Μουσείου. Ο Ν. Μάργαρης ήταν ο μαέστρος της Χορωδίας των εξορίστων του Αη Στράτη.
Κυριακή 30 Σεπτέμβρη
10.00: Επίσκεψη στο Μουσείο Δημοκρατίας και ξενάγηση στο χώρο του στρατοπέδου.
18.00: Απότιση φόρου τιμής στο μνημείο του Κώστα Γαβριηλίδη. (Το μνημείο κατασκευάστηκε από το Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων Αη Στράτη με χρηματοδότηση από την Βουλή των Ελλήνων. Την επιμέλεια του μνημείου είχε ο γλύπτης Βασ. Βούλγαρης και περιλαμβάνει την νεκρική μάσκα του Κ. Γαβριηλίδη την οποία κατασκεύασαν οι συνεξόριστοι καλλιτέχνες Χρ. Δαγκλής και Βασ. Βλασίδης.)
18.30: Προβολή αφιερώματος στον Κώστα Γαβριηλίδη. Αναφορά στην ιστορία και ζωή του Κ. Γαβριηλίδη από το Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη Στράτη, καθώς και περιγραφή των συνθηκών θανάτου και ταφής από την κόρη του Κ. Γαβριηλίδη, Νίτσα Γαβριηλίδη.
21.30: Αναχώρηση από Αγ. Ευστράτιο προς Λαύριο.
Παράλληλες εκδηλώσεις
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στον Αγ. Ευστράτιο, το Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη Στράτη, θα δωρίσει στην Κοινότητα και στο Δημοτικό Σχολείο του νησιού, την ταινία με τίτλο Γ. Μπουζιάνης (1885-1959)-«Ο Χειμώνας είναι η εποχή μου».
Πρόκειται για μια παραγωγή του Μουσείου, σε έρευνα και σκηνοθεσία, του Χ. Σισμάνη.
