Η ψυχική υγεία είναι υπόθεση όλων και αυτό γιατί μέχρι ενός σημείου, ο κάθε άνθρωπος έχει υπάρξει «ασθενής». Η απογοήτευση, το άγχος και ο φόβος είναι καταστάσεις που επηρεάζουν την ψυχική υγεία αλλά συνήθως στους περισσότερους ανθρώπους αποτελούν περιστασιακά φαινόμενα χωρίς ιδιαίτερη σπουδαιότητα.
Ωστόσο αρκετοί είναι εκείνοι που για ποικίλους λόγους, όπως είναι η κληρονομική προδιάθεση σε ψυχικές ασθένειες, η αδυναμία του χαρακτήρα κλπ αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις «δυσκολίες», με αποτέλεσμα να αναπτύσσουν πιο σοβαρά προβλήματα.
Βέβαια η ψυχική κατάσταση του καθενός δεν παραμένει αμετάβλητη. Μπορεί να αλλάξει λόγω συνθηκών και περιστάσεων της ζωής του καθενός. Αυτό που παραμένει σε έναν βαθμό...σταθερό είναι ότι οι ασθενείς με ψυχικά νοσήματα στιγματίζονται από την κοινωνία, γεγονός που δε διευκολύνει το όλο πρόβλημα
Γράφει η Γιώτα Ταμτάμη
Τι είναι ψυχική υγεία
Τα προβλήματα της ψυχικής υγείας ποικίλουν από την απλή ανησυχία της καθημερινότητας μέχρι και πιο σοβαρά ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα οι εμμονές. Τα προβλήματα συνήθως καθορίζονται και κατηγοριοποιούνται από τους ειδικούς ανάλογα με την αντίδραση του ασθενή και τη θεραπεία που επιδέχονται. Ωστόσο αρκετές διαγνώσεις παραμένουν αμφιλεγόμενες δυσχεραίνοντας την εφαρμογή μιας συγκεκριμένης θεραπείας.
Συμπτώματα
Τα περισσότερα συμπτώματα των ασθενειών της ψυχικής υγείας χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα νευρωτικά και τα ψυχωτικά. Η πρώτη κατηγορία, τα νευρωτικά συμπτώματα, καλύπτουν ό,τι αφορά σε σοβαρές μορφές «φυσιολογικών» συναισθηματικών εμπειριών, δηλαδή ασθένειες όπως είναι η κατάθλιψη, το άγχος ή ο πανικός. Με άλλα λόγια στην κατηγορία των νευρώσεων κατατάσσονται οι συνθήκες που πιο κοινά αναφέρονται ως «κοινά προβλήματα ψυχικής υγείας».
Τα «ψυχωτικά» συμπτώματα, από την άλλη, εμφανίζονται όταν ο ασθενής εμπλέκει την αντίληψή του με την πραγματικότητα, φτάνοντας σε επίπεδα να έχει οφθαλμαπάτες, ψευδαισθήσεις ή να ακούει, να μυρίζει και να αισθάνεται πράγματα που δεν υφίστανται.
Ποια είναι τα ψυχικά νοσήματα;
Οργανικές διαταραχές του εγκεφάλου
Αυτού του τύπου οι διαταραχές είναι το άμεσο αποτέλεσμα φυσικών αλλαγών που επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Με απλά λόγια καλύπτουν μία ευρεία γκάμα διαταραχών και ασθενειών που αφορούν στην πνευματική δυσλειτουργία, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, η νόσος του Πάρκινσον
Διαταραχές διάθεσης
Η συγκεκριμένη κατηγορία περιλαμβάνει ορισμένες από τις πιο συχνές ψυχικές διαταραχές. Αποκαλούνται και ως συναισθηματικές διαταραχές και περιλαμβάνουν συνθήκες, που προκαλούνται λόγω επίμονης και ανεξήγητα υπερβολικής αλλαγής της διάθεσης, όπως είναι η υπέρμετρη χαρά ή λύπη. Παραδείγματα όπως η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή, η δυσθυμία και άλλα είναι μερικά μόνο, που αναφέρονται ενδεικτικά. Τα συμπτώματα στις συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι συνήθως τόσο αμυδρά, που η διάγνωση είναι αρκετά δύσκολη.
Διαταραχές προσωπικότητας
Οι διαταραχές της προσωπικότητας είναι και αυτές μία σχετικά συνηθισμένη μορφή ψυχικής ασθένειας. Οι ασθενείς συνήθως παρουσιάζουν ανώμαλη προσωπικότητα και τα πρότυπα συμπεριφοράς τους συγκρούονται με τις κοινωνικές νόρμες και τις προσδοκίες του περιβάλλοντός τους. Η δυσκολία στη συγκεκριμένη περίπτωση έγκειται στον σχηματισμό και τη διαμόρφωση υγιών σχέσεων.
Πιο κοινές εκφάνσεις διαταραγμένης προσωπικότητας είναι η αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας, η σχιζοειδής, η ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική, η ναρκισσιστική και η παρανοϊκή διαταραχή της προσωπικότητας.
Ψυχωτικές διαταραχές
Η συγκεκριμένη ομάδα διαταραχών περιλαμβάνει τις «βαριές» ψυχικές ασθένειες, όπου επηρεάζεται σοβαρά ο εγκέφαλος και κυρίως η διαδικασία της σκέψης του ατόμου. Οι ασθενείς έχουν τεράστια δυσκολία να αναπτύξουν λογική σκέψη ενώ αδυνατούν να κρίνουν και να πάρουν αποφάσεις.
Κυρίαρχο σύμπτωμα στις περιπτώσεις αυτές αποτελούν οι παραισθήσεις και οι οφθαλμαπάτες.
Στα ψυχικά νοσήματα εντάσσονται και οι διατροφικές διαταραχές, όπως είναι η νευρική ανορεξία, η νευρική βουλιμία.
Οι σωματόμορφες διαταραχές, πιο γνωστές ως ψυχοσωματικές, είναι εκείνες όπου ο ασθενής εκφράζει με το σώμα του την ψυχική διαταραχή εκδηλώνοντας διαφόρων ειδών αντιδράσεις, όπως είναι για παράδειγμα τα εξανθήματα.
Τέλος, η πιο κοινή μορφή ψυχικής ασθένειας ωστόσο είναι ο εθισμός. Κάπνισμα, ναρκωτικές ουσίες, αλκοόλ και κάθε είδους εθισμός θεωρείται το «πρώτο σκαλί» μιας κοινής ψυχικής ασθένειας, για την οποία οι περισσότεροι εθελοτυφλούν.
*η Γιώτα Ταμτάμη είναι ψυχολόγος, απόφοιτη τμήματος Ψυχολογίας Παν/μίου Κρήτης, Μ.Sc. Κοινωνιολογίας Παν/μίου Αιγαίου. Υπεύθυνη του προγράμματος Σχολές Γονέων στο νομό Λέσβου.
Εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο που βρίσκεται στην οδό Θεοδώρου Αλκαίου 6,πλησίον ναού Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη, Μυτιλήνη
Τηλ. επικοινωνίας:6945199064
*Η Γιώτα Ταμτάμη αρθρογραφεί στο «htpps://www.lesvosreport.gr» κάθε Πέμπτη.
