Τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, έχει ενταθεί το φαινόμενο της υπερφαγίας την περίοδο των γιορτών. Η συνεχόμενη έκθεση του οργανισμού μας στο stress καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενεργοποιεί το κέντρο αμοιβής του εγκεφάλου που μας προτρέπει να καταναλώσουμε τρόφιμα πιο γευστικά και λιπαρά, με περισσότερες θερμίδες από αυτά που θα επιλέγαμε υπό άλλες συνθήκες. Ειδικά την περίοδο των Χριστουγέννων, που ερχόμαστε αντιμέτωποι με πληθώρα γευστικών εδεσμάτων, ο εγκέφαλος δεν καταγράφει τις ποσότητες που τσιμπολογάμε, με αποτέλεσμα να υπερκαταναλώνουμε φαγητό, χωρίς μετά να το θυμόμαστε. Και μπορεί οι διαιτολόγοι να συμφωνούμε πως ο όρος «δίαιτα» θα πρέπει να παραμερίζεται τις γιορτινές μέρες, ωστόσο δεν πρέπει να συνδυάζουμε τη διασκέδαση μας μόνο με το φαγητό και το ποτό.
Πως μπορούμε να απολαύσουμε το φαγητό και να διασκεδάσουμε με την οικογένεια και την παρέα μας χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη στομαχική, σωματική και κατ’ επέκταση ψυχολογική μας υγεία;
- Τις μέρες ενδιάμεσα από τις γιορτινές φροντίζουμε να τρώμε συγκρατημένα, χωρίς όμως να υποβάλουμε το σώμα μας σε στέρηση, γιατί θα αντιδράσει με υπερφαγία.
- Δεν αρνούμαστε προτάσεις για έξοδο ή για φαγητό στο σπίτι με το φόβο της ζυγαριάς, αλλά προσπαθούμε να μην τρώμε ή να πίνουμε σαν να είναι η τελευταία φορά.
- Όταν βγαίνουμε για φαγητό, εφαρμόζουμε το «έξυπνο» πιάτο. Χωρίζουμε το πιάτο μας στα 4, γεμίζουμε τα 2/4 με σαλάτα, το 1/4 με πρωτεΐνη (κρέας, γαλοπούλα, αρνί, κατσίκι, ψάρι, κοτόπουλο, τυρί, θαλασσινά) και το 1/4 με αμυλούχα τρόφιμα (γέμιση, ρύζι, πατάτες, μακαρόνια, ψωμί) ή κάποιο ορεκτικό. Φτιάξτε ένα πιάτο που να σας ικανοποιήσει οπτικά και να περιέχει από όλα τα εδέσματα που υπάρχουν στο τραπέζι σε μικρή ποσότητα. Μην τσιμπολογάτε από τα άλλα πιάτα καθώς ο εγκέφαλος δεν το καταγράφει και θα έχετε τη λανθασμένη αντίληψη πως δεν έχετε φάει αρκετά.
- Τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα γλυκά είναι πλούσια σε θερμίδες. Η βασιλόπιτα και ο κουραμπιές αποδίδουν ανά μερίδα τις περισσότερες θερμίδες και είναι πλούσια σε χοληστερίνη και κορεσμένα λιπίδια. Το μελομακάρονο αντίθετα αποδίδει λιγότερες θερμίδες και επιπλέον περιέχει χαμηλότερες ποσότητες κορεσμένων λιπιδίων. Προτιμήστε να καταναλώσετε το γλυκό στα ενδιάμεσα γεύματα (π.χ. σαν απογευματινό) και όχι να υπερφορτώνετε το μεσημεριανό ή βραδινό σας γεύμα.
- Όταν βγαίνουμε για ποτό, προτιμάμε τα λιγότερο σύνθετα ποτά (κρασί, μπύρα, ουίσκι). Τα κοκτέιλ έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ (μπορεί να περιέχουν δύο ή περισσότερα είδη ποτών), ενώ περιέχουν και γλυκαντικές ουσίες (όπως ζάχαρη, γλυκόζη) κ.α. με αποτέλεσμα να έχουν πολλές θερμίδες. Για να αποφύγετε την εύκολη αποθήκευση λίπους από το αλκοόλ, καταναλώστε 1-2 ποτήρια νερό για κάθε ποτό και αποφύγετε να είστε νηστικοί ή να τσιμπολογάτε τους ξηρούς καρπούς και τα πατατάκια που το συνοδεύουν.
- Σημασία δεν έχει μόνο τι τρώμε, αλλά και πως το παρασκευάζουμε. Με λιγότερο βούτυρο ή αντί για βούτυρο λάδι, ο κουραμπιές μπορεί να γίνει το ίδιο λαχταριστός, τα μελομακάρονα με λιγότερο σιρόπι το ίδιο γευστικά. Ακόμη και το ελαιόλαδο χρειάζεται προσοχή. Μια σαλάτα που έχει 4 κουταλιές ελαιόλαδο αντί για 3, δεν έχει μεν γευστική διαφορά, αλλά μας δίνει 135 θερμίδες λιγότερο!
- Αν μας έχουν καλέσει το βράδυ για φαγητό, δεν παραλείπουμε τα ενδιάμεσά γεύματα μας και φροντίζουμε να φάμε λίγο πιο ελαφριά το μεσημέρι, αποφεύγοντας όμως να επιλέξουμε για μεσημεριανό μόνο φρούτα ή γιαούρτι που θα μας οδηγήσει πεινασμένους στο βραδινό τραπέζι.
- Όσοι πάσχουν από υπερχοληστερολαιμία, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεχτικοί με την ποσότητα αλλά και την ποιότητα φαγητού και γλυκού που θα καταναλώσουν, καθώς μπορεί το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι να φαίνεται πιο ελαφρύ από το Πασχαλινό, στην πραγματικότητα όμως μπορεί να γίνει πιο επικίνδυνο.
- Αν τελικά ξεφύγουμε διατροφικά τις γιορτινές μέρες, δεν τιμωρούμε τον οργανισμό μας τις επόμενες. Προσπαθούμε να ισορροπήσουμε το βάρος μας με λιτά μαγειρεμένα τρόφιμα, μικρά και συχνά γεύματα, αρκετά φρούτα και λαχανικά, πολύ νερό, αποχή από γλυκά, αναψυκτικά και αλκοόλ και αυξημένη φυσική δραστηριότητα (περπάτημα, ποδόσφαιρο ή βόλεϊ με τα παιδιά, περιπατητικές εξορμήσεις στις φυσικές ομορφιές του νησιού μας, κ.α.).
10. Τέλος, διώχνουμε από το μυαλό μας τις αρνητικές σκέψεις και χαρίζουμε χαμόγελα στους ανθρώπους που μας αγαπάνε. Θυμηθείτε πως το άγχος και η θλίψη ενεργοποιούν την προσθήκη βάρους!
Το 2015 φεύγει και μαζί του παίρνει όμορφες αλλά και πολλές δυσάρεστες αναμνήσεις! Καλώς να έρθει το 2016 με υγεία σε όλο τον κόσμο, αγάπη, ευτυχία και πολλά χαμόγελα!!! ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!
* Η Χαρά Κουτρολού είναι Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος Πτυχιούχος Χαρακόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών
