Ρουμανία 2016: Χαμηλοί φόροι = Αύξηση μισθών, ΑΕΠ και επενδύσεων!
- Κατηγορία Απόψεις
Την ώρα που στην Ελλάδα συμβαίνουν «τα καλύτερα» και η επιχειρηματικότητα κοντεύει να χαρακτηριστεί ποινικό αδίκημα, η Ρουμανία απέδειξε και το 2016 ότι οι χαμηλοί φόροι (μαζί με την πάταξη της διαφθοράς, που στηρίζεται από τον λαό) φέρνουν ευημερία για τους πολλούς. Σε μία χρονιά με πολλές προκλήσεις παγκοσμίως, η μεγαλύτερη χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης «έτρεξε» με +4,8% αναπτυξη (πρώτη στην Ευρώπη), συνδυάζοντάς την με ραγδαία άνοδο των επενδύσεων, των εξαγωγών, των μισθών, της αγοραστικής δύναμης και παράλληλη μείωση της ανεργίας. Το ΑΕΠ της πέρσι άγγιξε τα 169 δις Ευρώ, ανεβαίνοντας 50% από το 2008 και έχοντας τριπλασιαστεί από το 2004!
Ποια ήταν λοιπόν τα οικονομικά αποτελέσματα σε μία χώρα που αύξησε τα έσοδά της με εργαλείο τους χαμηλούς φόρους;
Μισοί φόροι / ίδια έσοδα με Ελλάδα
Την ώρα που στην Ελλάδα η φορολογία αυξάνεται κάθε χρόνο με στόχο να συνεχίσουν να εισπράτονται περί τα 50 δις Ευρώ φόροι, στη Ρουμανία πέρσι πέτυχαν το ίδιο αποτέλεσμα (52,5 δις Ευρώ έσοδα, αυξημένα κατά 8%), με λίγο μικρότερο ΑΕΠ, αλλά με «μισούς» φόρους: 1 – 3% επί του τζίρου για τις μικρές εταιρίες, 16% επί των κερδών για τις υπόλοιπες, χωρίς υποχρεωτική ασφάλιση για τον ιδιοκτήτη εταιρίας, 5% φόρο μερίσματος κλπ.
Χρέη προς το Δημόσιο: Σχεδόν αμελητέα...
Ελάχιστο χρέος / ελεγχόμενο έλλειμμα / υψηλά διαθέσιμα
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ρουμανίας κινήθηκε στο 2,96%, από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη, μετά τη Γερμανία. Το χρέος της χώρας παρέμεινε κάτω του 40% επί του ΑΕΠ, ενώ η Κεντρική Τράπεζα έκλεισε το 2016 με διαθέσιμα περίπου 32 δις Ευρώ.
ΑΕΠ: Οι πυλώνες της αύξησης
Εξαγωγές. Αν κάποιος έλεγε πριν 10 χρόνια ότι η Ρουμανία θα είχε περίπου ίσο ΑΕΠ με την Ελλάδα, αλλά 3 φορές μεγαλύτερες εξαγωγές, θα θεωρούνταν τρελός. Το 2016 τα 57 δις Ευρώ εξαγωγών της Ρουμανίας (χωρίς πετρέλαιο) είναι περισσότερα από το σύνολο των εξαγωγών των υπόλοιπων χωρών των Βαλκανίων. Τα κίνητρα: Χαμηλή φορολογία, επιστροφή ΦΠΑ σε λογικούς χρόνους κ.α.
Λογισμικό. Το 2016 ήταν η πρώτη χρονιά στην ιστορία της Ρουμανίας που οι εξαγωγές λογισμικού πέρασαν αυτές της γεωργίας. Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες δουλεύουν στον κλάδο, με μεγάλους μισθούς (1.500+ Ευρώ / μήνα). Τα κίνητρα: Χαμηλή φορολογία, σύνδεση πανεπιστημίων με αγορά εργασίας, ταχύτατο και φθηνό ίντερνετ, εύκολη αδειοδότηση και ανοικοδόμηση κτηρίων γραφείων (που ζητούν οι μεγάλες ξένες εταιρίες για να μπουν στη χώρα) κ.α.
Αυτοκινητοβιομηχανία και βιομηχανία. Με 2 μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, σοβαρή βαριά βιομηχανία και συνεχείς επενδύσεις σε νέες μονάδες, ο κλάδος ανεβαίνει σταθερά. Τα κίνητρα: Χαμηλή φορολογία, φθηνό φυσικό αέριο, εύκολη αδειοδότηση νέων μονάδων κ.α.
Γεωργία. Παρά την κακή σαιζόν από πλευράς παραγωγής, ο κλάδος άντεξε. Το στοίχημα που υπάρχει από εδώ και πέρα είναι η μετατροπή της πρωτογενούς παραγωγής σε δευτερογενή. 10 δις Ευρώ από το αγροτικό ΕΣΠΑ θα στηρίξουν επενδύσεις, τα πρώτα 1,8 δις συμβασιοποιήθηκαν πέρσι και ήδη πληρώθηκε ένα μεγάλο μέρος. Τα κίνητρα: Χαμηλή φορολογία, μείωση ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια, πληρωμή φρέσκων προϊόντων από τα σούπερ μάρκετ σε 7 μέρες.
Αύξηση του Εμπορίου. Με τους φόρους να μειώνονται, τους μισθούς να αυξάνονται και τις επενδύσεις να ρέουν, οι καταναλωτές είδαν τα εισοδήματά τους να μεγαλώνουν. Έτσι και το εμπόριο αυξήθηκε κατά 13,5% μιας και το διαθέσιμο εισόδημα ανέβηκε με υγιή τρόπο. Τα κίνητρα: Χαμηλή φορολογία, νέες επενδύσεις, ευελιξία στην αγορά εργασίας κ.α.
ΥΓ. Ο πακτωλός του Ρουμανικού «ΕΣΠΑ» οριακά στήριξε το περσινό ΑΕΠ. Από φέτος θα κάνει όμως τη διαφορά, με πολλά δις Ευρώ που θα στηρίξουν την οικονομία ως και το 2022.
Άμεσες Ξένες Επενδύσεις: 4 δις Ευρώ (+33%)
Ο επενδυτικός οργασμός που παρατηρείται στον κλάδο της παραγωγής αποτυπώθηκε ξεκάθαρα στο ύψος των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, που πέρασαν τα 4 δις Ευρώ. Το ποσό αυτό εισήλθε στη χώρα χωρίς να γίνει κάποια μεγάλη αποκρατικοποίηση ή ανακεφαλαιοποίηση. Ήταν καθαρές νέες επενδύσεις.
Η ανεργία στο 5,5% (0 – 0,5% στις μεγάλες πόλεις)
Δεν ήταν μόνο η ανάπτυξη που ώθησε τα ποσοστά ανεργίας σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα στη χώρα. Σε αυτό συνέβαλλε και η πιο ευέλικτη νομοθεσία που επιτρέπει τις εύκολες προσλήψεις και απολύσεις. Αντί «να απολυθεί ο κόσμος» (που φόβουνται κάποιοι στην Ελλάδα), το μέτρο βοήθησε στην αύξηση των προσλήψεων, τη μείωση της μαύρης εργασίας κ.α. Στις μεγάλες πόλεις η ανεργία είναι σχεδόν μηδενική.
+11% πάνω οι μισθοί
Από πέρσι το πρώτο και κυρίαρχο θέμα συζήτησης των ιδιοκτητών εταιριών είναι ότι «αυξήθηκαν πολύ οι μισθοί, δεν είναι η Ρουμανία όπως παλιά». Έχουν δίκιο και όντως οι μισθοί αυξάνονται ραγδαία στη χώρα. Πέρσι αυξήθηκαν 11% στον ιδιωτικό τομέα λόγω της ελάχιστης ανεργίας και της μεγάλης ζήτησης, ενώ το ίδιο συμβαίνει και φέτος. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να φύγουν ίσως κάποιες μονάδες που πληρώνουν μισθούς ως 300 Ευρώ / μήνα, όμως η χώρα αλλάζει μοντέλο παραγωγής και στηρίζει με προτεραιότητα επενδύσεις που ενσωματώνουν προστιθέμενη αξία και πληρώνουν υψηλότερους μισθούς. Μέσος καθαρός μισθός το 2016: 523 Ευρώ / μήνα. Στο Βουκουρέστι και άλλες μεγάλες πόλεις είναι πολύ μεγαλύτερος. Την ίδια ώρα ο πληθωρισμός ήταν αρνητικός.
Η αγοραστική δύναμη αυξάνεται
- Οι παγκόσμιοι οργανισμοί εκτιμούν ότι η αγοραστική δύναμη των Ρουμάνων βρίσκεται περίπου στο -20% από αυτή των Ελλήνων, με σταθερή τάση ανόδου για τη Ρουμανία.
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι το διαθέσιμο εισόδημα των κατοίκων του Βουκουρεστίου είναι πάνω από το 125% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. (Στον σχετικό πίνακα έχει περάσει την Ελλάδα σε αγοραστική δύναμη).
- Το 2004 η Ελλάδα είχε ΑΕΠ / κάτοικο στο 96% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου και η Ρουμανία στο 34%. Το 2015 η Ελλάδα υποχώρησε στο 68% και η Ρουμανία ανέβηκε στο 57%, με διακηρυγμένο στόχο το 70% εντός πενταετίας.
Η μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρώπη και το 2017 – 2018
Όλες οι εκθέσεις των διεθνών οργανισμών προβλέπουν πως η Ρουμανία θα συνεχίσει να τρέχει και τα επόμενα χρόνια, με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις να μιλούν για 3,5 – 4,5% αύξηση του ΑΕΠ φέτος και του χρόνου.
Η Ρουμανία δεν είναι παράδεισος
Είναι όλα τέλεια στη Ρουμανία; Όχι, κανείς δεν λέει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν ακόμη εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν φτωχικά και ταλαιπωρούνται (απλά από 18 – 20 εκ. πριν 10 – 15 χρόνια τώρα έχουν περιοριστεί σε 12 – 14 εκ, με συνεχή τάση μείωσης). Η νέα κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει περαιτέρω τους φόρους και να αυξήσει τους πολύ χαμηλούς μισθούς του Δημοσίου, με σκοπό να σταματήσει τη μετανάστευση, ίσως εδώ το έλλειμμα να ξεφύγει λίγο. Όμως η στρατηγική κατεύθυνση της χώρας είναι ξεκάθαρη: Χαμηλή φορολογία και προσέλκυση επενδύσεων, όχι πια μόνο με σκοπό τις εξαγωγές, αλλά και με το βλέμμα στην εσωτερική αγορά που δυναμώνει συνεχώς. Με σωστούς συνεργάτες και προσοχή, είναι μία χώρα που προσφέρει ευκαιρίες για τους σοβαρούς Έλληνες.
Το 2016 η Ρουμανία πλησίασε την Ελλάδα σε ΑΕΠ, την έφτασε σε έσοδα και είδε τους πολίτες της να ζουν καλύτερα. Όλα αυτά χάρις στους χαμηλούς φόρους (και το κυνήγι της διαφθοράς, που εμπεδώνει τη φορολογική δικαιοσύνη). Μήπως θα άξιζε να ρίχναμε μια ματιά και σε αυτό το μοντέλο εξόδου από την κρίση;
Από την Πέμπτη 16 Μαρτίου ως τη Δευτέρα 20 Μαρτίου ο Ηλίας και ο Γρηγόρης Παπαγεωργιάδης θα είναι στην Αθήνα για συναντήσεις με ενδιαφερόμενους για ίδρυση εταιρείας στη Ρουμανία ή άλλες επενδύσεις. Στη Θεσσαλονίκη θα βρίσκονται στις 14 και 19 Μαρτίου. Για να κλείσετε ραντεβού: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. ή 6979 339400.
Του Ηλία Παπαγεωργιάδη (liberal.gr)
* Ο κ. Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναι διευθύνων σύμβουλος της MORE στη Ρουμανία, Πρόεδρος του Ρουμανικού Συνδέσμου Βιομάζας και Βιοαερίου (ARBIO), εκλεγμένο μέλος του δ.σ. του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομάζας (AEBIOM) και Αντιπρόεδρος της Αγροτικής Ομοσπονδίας ProAgro (Ρουμανική ΠΑΣΕΓΕΣ).