Τα φουσκωτά σκάφη και τα πλαστικά σωσίβια μίας χρήσης που δίνουν οι δουλέμποροι στους πρόσφυγες για να περάσουν από την Τουρκία στη χώρα μας, η αντικειμενική αδυναμία των τοπικών αρχών να διαχειριστούν έναν τόσο μεγάλο όγκο απορριμμάτων, αλλά και η απόλυτα κατανοητή ανάγκη των ίδιων των ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα να αφήσουν πίσω τους κάθε περιττό βάρος, για να διανύσουν χιλιάδες χιλιόμετρα μέχρι τον τελικό προορισμό είναι οι παράγοντες που συντελούν στην περιβαλλοντική επιβάρυνση των παραλιών αλλά και της θάλασσας.
Αυτά είναι τα συμπεράσματα έρευνας που εκπόνησε ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Επιστημών της Θάλασσας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Στέλιος Κατσανεβάκης, σε παραλίες της Λέσβου. Ο κ. Κατσανεβάκης μέτρησε τον αριθμό των αντικειμένων και τον όγκο των απορριμμάτων σε δύο παραλίες του νησιού, σε μία στην οποία αποβιβάστηκε σχετικά μικρός αριθμός προσφύγων και σε μία στην οποία αποβιβάστηκαν πολύ περισσότεροι.
Από τις μετρήσεις προέκυψε ότι στην πρώτη παραλία το 25% του αριθμού των αντικειμένων που βρέθηκαν σχετίζονται με τις μεταναστευτικές ροές, ενώ στη δεύτερη το ποσοστό αυξάνεται στο 65%. Και στις δύο παραλίες, ωστόσο, ο όγκος των απορριμμάτων που σχετίζονται με τη μετανάστευση ξεπερνά το 97% του συνόλου τους.
Ο κ. Κατσανεβάκης λέει στο «Εθνος» το αυτονόητο, ότι «προφανώς το ζήτημα της ρύπανσης είναι δευτερεύον σε σχέση με το δράμα των χιλιάδων προσφύγων, αλλά είναι ένα θέμα που πρέπει να μελετηθεί» και εξηγεί ότι οι αριθμοί που καταγράφονται οφείλονται στο βάρος που έχουν τα σκάφη με τα οποία έρχονται οι πρόσφυγες στην Ελλάδα και στη συνέχεια εγκαταλείπονται στην ακτή. «Τα φουσκωτά σκάφη είναι η μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης. Με τα κύματα διαλύονται σε πολλά κομμάτια και είτε παραμένουν στην παραλία είτε παρασύρονται στη θάλασσα. Το ίδιο ισχύει για τα σωσίβια και τις σαμπρέλες που φορούν οι πρόσφυγες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους» τονίζει.
Δύσβατες παραλίες
«Υπάρχουν δύσβατες παραλίες οι οποίες δεν μπορούν να καθαριστούν εύκολα, ενώ αν περάσουν λίγες μέρες χωρίς να μαζευτούν τα απορρίμματα, η αποκομιδή τους γίνεται εξαιρετικά δύσκολη».
Ο κ. Κατσανεβάκης επισημαίνει ότι πρέπει να γίνει καταγραφή της ρύπανσης που έχει προκληθεί και στον πυθμένα της θάλασσας για να υπάρξει πλήρης εικόνα. Oπως λέει, οι επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές, καθώς τα ψάρια τρώνε τα απορρίμματα, ενώ πολλά θηλαστικά, πουλιά και θαλάσσιες χελώνες μπλέκονται σε αυτά.
«Τα σκουπίδια τεμαχίζονται όταν βρίσκονται στη θάλασσα και τα ψάρια τα καταπίνουν επειδή τα μπερδεύουν με τροφή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να φράζει ο πεπτικός αγωγός τους, να μην τρέφονται σωστά ή καθόλου και να πεθαίνουν από ασιτία. Επίσης, σε σωσίβια και σαμπρέλες μπορεί να εγκλωβιστούν θηλαστικά, θαλάσσιες χελώνες και πουλιά τα οποία θα πνιγούν από τη θηλιά όταν μεγαλώσει το σώμα τους» λέει και προσθέτει ότι τα φουσκωτά σκάφη που θα καταλήξουν στον πυθμένα θα καταστρέψουν όλη τη θαλάσσια ζωή που θα καλύψουν, όπως για παράδειγμα τα προστατευόμενα λιβάδια ποσειδωνίας.
«Στη Μεσόγειο, όπου εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι πλαστικών απορριμμάτων που ρίχνονται στη θάλασσα από την ξηρά καταλήγουν στον ωκεανό, η μετανάστευση είναι ένας παράγοντας με σχετικά μικρή σημασία, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι ο μεγαλύτερος όγκος συλλέγεται. Σε τοπικό επίπεδο, ωστόσο, όπου μπορεί να είναι η κύρια μορφή ρύπανσης, ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην οικονομία» καταλήγει.
